Herson belirsiz bir geleceğe bakıyor: Referandum mu? Yoksa…
Rusya’da muhalefet medyası ağustos ayının başında, işgal altındaki Herson’a Moskova tarafından atanan belediye başkanı Vladimir Saldo’nun zehirlendiği yönünde haberler yapmaktaydı. Haberlere göre Saldo, evine getirilen şefin yaptığı yemeklerden ötürü zehirlenmişti. RT ise Saldo’nun kalp krizi geçirdiğini aktarıyor tedavisinin sürdüğünü belirtiyordu. Saldo’nun yerine Sergei Yeliseyev atandı. Şehirdeki belirsizlik ortamı ise sürüyor…
Rus ordusu mart ayının başında işgal ettiği Herson ay sonuna doğru büyük ölçüde Rus güçlerinin eline geçti. Şehrin panolarında “Rus tarihine sahip bir şehir” sloganının yazdığı mesajlar yer alıyor. Rusya bayrakları ve Vladimir Putin’den alıntılar da şehrin dört bir yanında boy gösteriyor.
ŞEHRİN ÖNÜNDEKİ SEÇENEKLER…
Şehrin sakinleri ise kontrolü yeniden kazanmayı amaçlayan Ukrayna’nın bir karşı saldırısı, şehri harabeye çevirecek uzun süreli bir savaş veya Rusya’nın mutlaka tartışmalara sebep olacak bir referandum ile şehri ilhak etmesi seçenekleriyle karşı karşıya kaldıklarını aktarıyor.
Tahminlere göre Kremlin bir sonraki hamlesinde Herson da dahil olmak üzere işgalde ele geçirilen şehirlerde ve bölgelerde 2014’te yaptığını yapacak… Rusya’nın işgaline yasal bir zemin hazırlamak amacıyla şehirde bir referandum düzenlenecek.
Şehir sakinleri ise referandum konusunda oldukça endişeli. İşgalden önce bilişim sektöründe çalışan Kostantin, “Herson’da referandum diye bir şeyden elbette hiç söz etmiyorduk. Savaştan önce kimse böyle bir şeyi düşünmezdi. Şimdi ise silah zoruyla referandum olacak” ifadelerini kullanıyor.
Herson’da mart ve nisan aylarında Ukrayna yanlısı bir dizi eylem düzenlenirken mitingler Rus askerlerinin kalabalığın üzerine ses bombası ve sersemletici bomba atmasıyla ve eyleme katılanların ya alanda ya da daha sonra evlerinde alıkoyulmasıyla son buldu.
EYLEMLER YAPILSA DA…
Mayıs ayının sonlarında ise şehrin internet sunucusu Rus sunucularına yönlendirildi ve tüm yerel medya ya kapatıldı ya da Rusya yanlısı içeriklerle dolduruldu. Şehirden gelen haberler, kahve dükkanlarında Ukraynaca sipariş vermenin bile suç olduğu yönünde…
Bunun da sonucu olarak artık Ruslara yönelik şikayetler, mutfaklarda fısıltı şeklinde konuşuluyor. Herson’da yaşayanlar eskiden hareketli olan 300 bin nüfuslu şehri “hayalet şehir” olarak tanımlıyor. Resmi sokağa çıkma yasağı akşam 10’da başlıyor ancak akşam beşten sonra çok az insan dışarı çıkıyor.
Geceye hakim olmaya çalışan gruplar ise bazı yeraltı partizan hareketleri. Gizlice yerleştirilmiş afişler ve el ilanları ile mesajlarını yayarken Rusya’yla işbirliği yapan Ukraynalıları da tehdit ediyorlar.
MUHTEMEL TARİH 11 EYLÜL!
Aktarılanlara ve iddialara göre Kremlin söz konusu referandumu 11 Eylül’de gerçekleştirmeyi planlıyor hatta Herson’la birlikte Donetsk, Luhansk ve Zaporijya’da da referandum yapıp bu şehirleri Rusya’nın yeni bölgeleri haline getirecek.
Zaporijya Bölgesel Parlamento Başkanı Olena Zhuk, Rusların bölgenin işgal altındaki bölgelerinde yakında referanduma hazırlandığına dair “birçok işaret” gördüğünü söylüyor. Zhuk, “Herhangi bir referandumun Ukrayna yasalarına, Rus yasalarına ya da herhangi bir yasaya göre gayri meşru olacağını söylemek gerek” ifadelerini kullanıyor.
Bununla birlikte Rusya, 1 Eylül’de Rus müfredatına uygun bir şekilde okulları açmak istiyor. Ukraynalı öğretmenleri “yeniden eğitmek” için Rusya’dan öğretmenler getirilecek. Ayrıca Ulusal Herson Teknik Üniversitesi’nin adındaki “ulusal” ifadesi kaldırıldı. Rusya tarafından göreve getirilen rektör Halyna Raiko, “1 Eylül’de kapılarımızı açabilmemiz ve ilk öğrencilerimizin yaşamlarına rahat bir ortamda başlayabilmeleri için her şeyi yapıyoruz” diyor.
‘ŞEHRİMİZİN MAURİPOL’A DÖNÜŞMESİNİ İSTEMİYORUZ’
Şehirdeki belirsizliğin bir başka boyutu da Ukrayna’nın karşı saldırısı üzerine… Kendisini “45 yaşında bir anne” niteleyen Olena, “Patlamaları duyduğumuzda herkes seviniyor -bu, Ukrayna’nın daha da yaklaştığı anlamına geliyor- ancak kabul etmeliyiz ki bu olasılık kendi korkularını da beraberinde getiriyor” ifadelerini kullanıyor ve şunları söylüyor:
“Ukrayna ordusunu bekliyoruz ama tabii ki kurtuluş sırasında sivillerin ölmemesini de umuyoruz. Şehrimizi seviyoruz ve Mariupol’a dönüştürülmesini istemiyoruz.”
metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr
*The Guardian (‘A referendum is not right’: occupied Kherson looks to uncertain future), The Telegraph (Russian-appointed Kherson mayor ‘was poisoned by chef’ ve In Russian-occupied Kherson even ordering a coffee in Ukrainian is ‘a crime’)
Kaynak: Web Özel
