Haber

Deneye katıldı, 12 gün hastanede yattı: ‘Bedava yapmazdım!’

Jake Eberts önünde duran bardağı eline aldı. Küçük bardak tuzlu, bulanık bir sıvıyla doluydu. İçeriğini biliyordu, sıvıyı tek seferde içiverdi… Eberts, shigella bakterisi barındıran bu özel karışımı içerken çok çok büyük ihtimalle ağır bir dizanteri geçireceğinin farkındaydı. Geçirdi de…

5 Nisan’da gerçekleşen olay tamamen kontrol altında yaşandı. 26 yaşındaki Jake Eberts, Maryland Üniversitesi’nde içilebilir dizanteri aşısı çalışmaları kapsamında 12 gün hastanede yatması gereken bir deneyin parçası olmayı kabul etti.

Bazıları aşılanmış bazıları da aşılanmamış olan gönüllülere hastalığı yapacak bakteriler veriliyor ve aşı çalışmasının hangi koşullarda kimler üzerinde ne kadar başarılı olabileceği kontrol edilmiş oluyor. Shigella adı verilen bakteri şigelloz ya da daha ağır ve daha bilindik versiyonuyla basil dizanterisi olarak bilinmekte.

NEDEN KABUL ETTİ?

Hayvanlarda nadiren görülen; başlıca insan ve primatlarda rastlanan bir hastalık olan dizanterinin etmen organizması sıkça insan dışkılarıyla pislenmiş sularda bulunur ve dışkı-ağız yoluyla aktarılır.

Peki Eberts bunu neden kabul etti? Bakteri içerikli karışımı içtikten sonra yaşadığı süreci anlatırken “Hayatımın en kötü sekiz saatiydi” ifadelerini kullanan Ebert, 7 bin dolar kazandı. Bunun yanında bir araştırmaya yardımcı olmanın mutluluğunu da yaşayan genç adam söz konusu araştırmada olduğu gibi, detaylara yönelik iyi bilgilendirmeler yapılırsa farklı çalışmalarda da yer almak istediğini ifade etti. Eberts taburcu olurken şunları söylüyordu:

“Kendimi burada Rahibe Teresa gibi göstermek istemiyorum… Bunu bedavaya yapmazdım. Birinden dizanteriye yakalanmasını istemek çok büyük bir istek.”

Bunun yanında deneyiminden de söz eden Eberts, “Bütün süreç boyunca, ‘Vay canına, bu korkunç bir hastalık’ dedim” ifadelerini kullanırken, “Gelişmekte olan dünyadaki küçük çocukların bununla uğraştığı düşüncesi, muhtemelen hastalığın delirtici etkisiyle de beni çok duygulandırdı” diye konuştu.

NEREDEYSE TAMAMI AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERDE…

Dünyada bir yılda görülen yaklaşık 165 milyon vakasının yüzde 99’u az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde meydana gelmekte. Bu ülkelerdeki vakaların yüzde 69’u beş yaş altı çocuklarda görülüyor. Bir yılda basil dizanterisinden ölen yaklaşık 1.1 milyon insanın yüzde 60’ı da beş yaşın altında…

Çoğu zaman, insanlar bakteriyi taşıyan sulardan içerek, yine bakteriyi taşıyan biri tarafından hazırlanan yiyecekleri yiyerek ya da enfekte bir kişinin dışkısıyla doğrudan temas ederek bu hastalığa maruz kalıyorlar. Söz konusu bakteriye karşı henüz onaylanmış bir aşı geliştirilmediği için Eberts gibi gönüllülerin katıldıkları testler devam ediyor.

Fransa’da Institut Pasteur için çalışan bilim insanları birkaç yıldır shigella’ya karşı bir aşı geliştirmekte. Aşı ilk etapta İsrail’de testlere tabi tutuldu. Şimdi ise ABD’nin Maryland eyaletinde Eberts de dahil olmak üzere birkaç düzine sağlıklı yetişkin ve Kenya’da günlük yaşamlarında bakterilerle temas edebilecek küçük çocuklar üzerinde deneniyor.

Çocuklar üzerinde yapılan çalışmalarda çocuklara Eberts’e verilen gibi bir bakteri kokteyli verilmiyor. Aşının hem iyi tolere edildiği hem de ciddi hastalıkları önlemede etkili olduğunu tespit edilirse, dünya çapında yüz binlerce çocukta büyük ölçekli bir test gerçekleştirilebilir. Bu da hızlıca aşının dünya çapında klinik raflarına konabileceği anlamına geliyor.

Maryland Üniversitesi’ndeki çalışmayı yürüten Dr. Wilbur Chen yüzde 70’lik bir koruma elde etmeyi umuyor. Dr. Chen şiddetli vakalarda yüzde 50’inin üzerinde koruyuculuk oranı yakalanamazsa çalışmanın başarısız olacağını aktarıyor.

‘EĞER AŞI YAPTILARSA DURUM KÖTÜ!’

Eberts yapılan iki enjeksiyonun herhangi bir etkisi olmadığını düşünüyor. Kendisi elbette plasebo grubunda olabilir. Aynı zamanda hastalığın dozunun yükseltildiği bir dönemde çalışmaya katıldığı ifade edilen Eberts, “Eğer aşı yaptılarsa bu aşı çok kötü bir haber” diye konuşuyor.

Sıvıyı içtikten 40 saat sonra midesinde kramplarla uyandığını anımsayan Eberts, üşüme hissi ve midesinde böcek varmış gibi bir his yaşadığını ifade ediyor. Belirtiler hızla yüksek ateş, ishal ve kanlı dışkıya dönüşmüş. Genç adam, “Gerçekten hareket edemediğimi hissettim” diye konuşuyor.

Düzenli kontrol altında her gün örnekler alınarak incelenen Eberts ve diğer gönüllüler 12 gün boyunca tam izolasyon altında kalmış. 26 yaşındaki Eberts, gönüllülük hareketinin insanlara ilham vermesini umuyor.

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı Business Insider’da “A 26-year-old man volunteered to drink a dysentery smoothie that would give him life-threatening diarrhea to help scientists making a vaccine: ‘It’s the most brutally sick I have ever been’” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu