Karabağ sorununun çözümü bölgede barış için bir fırsat
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 9. Küresel Bakü Forumu açılış konuşmasını yaptı. Aliyev, “İstikrarlı, sürdürülebilir bir kalkınma ve gelişim için barışı seçtik. Kafkaslar da 30 sene boyunca Ermeni işgali nedeniyle entegre olmayan bir durumdaydı” dedi.
Ermenistan’a mesajlar veren Aliyev, “Ermenistan’ın Karabağ’da bir statü talebinde bulunması durumunda Azerbaycan da bir statü talebinde bulunabilir bu da bir çıkmaza yol açabilir. Ermenistan hükümeti 2. Karabağ Savaşı’nın sonuçlarını hiçbir zaman unutmamalı ve Azerbaycan’dan toprak talebinde bulunmamalıdır” ifadelerini kullandı.
Aliyev’in açıklamaları:
Biz birlikte çalışmalı ve dünyanın daha tehlikesiz ve güvenli bir hale çevirmeliyiz.
Her şey değişime maruz, hiçbir şey sabit değil. Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak ülkemizin güvenliğini ilgilendiren konular üzerinde çalışıyorum. Karabağ sorununun çözümü bir fırsat teşkil ediyor. Son görüşmemizde işgal konularını gündeme almıştık. İnsanların neredeyse 30 yıldır çektikleri sıkıntıların tekrarlanmaması adına, bunları gündeme almıştık.
İstikrarlı, sürdürülebilir bir kalkınma ve gelişim için barışı seçtik. Kafkaslar da 30 sene boyunca Ermeni işgali nedeniyle entegre olmayan bir durumdaydı. Uluslararası hukuk kapsamında 5 ilkeyi öne sürdük. Her iki ülkenin toprak bütünlüğünün saygı çerçevesinde tanınması, herhangi bir toprak isteminde bulunulmaması. Bir teklif paketi sundu. Ermenistan hükümeti 5 ilkeyi kabul etti. Şimdi ise bunun pratikte uygulama sürecine geçmemiz gerekiyor. İşgal döneminde müzakereler gerçekleşirken, bazen Ermenistan yetkililer tarafından söylenen sözlerin arkasında durulması önemli oluyor bizim için. Barış anlaşması içinde Ermenistan’ın aynı şekilde bunun arkasında durmasını bekliyoruz. Bu olursa görüşmeler başlayacaktır.
Sınırlarımız ile ilgili bir teklifimiz oldu. Büyük bölümü işgal altındaydı. Şimdi bunlar da sınırlandı. Azerbaycan ve Ermenistan sınır komisyonunun ilk görüşmesi sınırda geçen aylarda gerçekleşti. Her iki taraf da sembolik olarak sınırda görüştü. İlerlemeye dair önemli bir mesajdı bu.
Bu anlaşmanın, 3 taraflı deklarasyonun ihlalini göstermekte bu, kabul edilemez. Bu deklarasyonu imzalayarak Ermenistan, Karabağ bölgesine erişim sağlamıştı. Şimdi 1.5 yıl geçti, Ermenistan bu bağlantıyı Laçin yolu üzerinden sağlıyor ama Azerbaycan’ın bu koridora erişim hakkı yok, bu adil değil. Burada erişimi sağlamak adına kasıtlı gecikmeler yapılıyor. Sürekli erteleme yolunda gidiliyor. Bunun sonucunda siyasi ve sahada da bir başarısızlığa yol açılıyor. Bunun sonucunda Ermenistan’ın ideoloji tabanı artık tamamen ortadan kalkmış durumda.
Zengezur Koridoru’nun açılması, gelecekte barış için son derece temel unsur. Erişim verilmediği takdirde barıştan konuşmak mümkün olmaz. Azerbaycan’ın Ermenistan’la normalleşmesi adımları da bu olmadığı takdirde başarısız olabilir. Bunu Azerbaycan talep etti, Ermenistan da bir deklarasyon imzaladı.
Bir diğer konu da Azerbaycan’da yaşayan Ermenilere ilişkin. AB Konseyi Başkanı Michel tarafından Brüksel’deki 3’lü görüşme sonrası açıklanan deklarasyon, ben ve Paşinyan katılmıştı görüşmeye, bu deklarasyon sonrasında Karabağ’daki Ermeni popülasyonun güvenliğini de dikkate almak yönünde açıklama yapılmıştı, biz de bunu desteklemiştik. Anayasamız Azerbaycan’daki herkesin güvenliğini sağlıyor. Buradaki en büyük etkin azınlık Ermenistan değil, tüm vatandaşlara anayasamız eşit haklar sunmaktadır.
“ERMENİSTAN, 2. KARABAĞ SAVAŞI’NIN SONUÇLARINI HİÇBİR ZAMAN UNUTMAMALI”
Eğer Ermenistan’ın Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sorgulamayı sürdürmesi durumunda Azerbaycan olarak farklı bir seçeneğimiz kalmıyor, Ermenistan’ın toprak bütünlüğünü sorgulamak dışında. Geçen yüzyıldaki geçmiş bize gösteriyor ki, 1920’de Azerbaycan hükümetinin Sovyetleşmesi sonrası, Zengezur Bölgesi’ni aldıktan sonra Ermenistan’a katmıştı. Ermenistan’ın Karabağ’da bir statü talebinde bulunması durumunda Azerbaycan da bir statü talebinde bulunabilir bu da bir çıkmaza yol açabilir. Ermenistan hükümeti 2. Karabağ Savaşı’nın sonuçlarını hiçbir zaman unutmamalı ve Azerbaycan’dan toprak talebinde bulunmamalıdır.
Ermenistan’dan Güney Kafkaslar için net cevap bekliyoruz. Azerbaycan’ın, Gürcistan’ın konumu çok net, diyalog ve etkileşimi başlatmak istiyoruz. Böglesel çevre ile ilgili ulaşım ile ilgili konular, ulaşım ile ilgili yeni fırsatlar var. Zengezur Koridoru’nun tamamlanması söz konusuyken, yeni enerji yolları da söz konusu. 30 yıl kaybettik ve başlamamız gerekiyor. Ermenistan işgali olmasaydı şu anda Güney Kafkaslar son derece modern ve ekonomik potansiyeli yüksek bir bölge olabilirdi.
ENERJİ TALEBİNE İLİŞKİN GÖRÜŞMELER
Enerji ile ilgili talep giderek artıyor. Önümüzdeki adımları planlamaktaydık ancak bu süreçte Avrupa’daki durum son derece değişti, hidrokarbon ihtiyacı arttı, biz de artan talebi karşılamak için çalışmalar başlattık. Özellikle doğalgaz talebiyle ilgili. Elbette bunlar kolay değil, öncelikle üretimi gerçekleştirmemiz gerekiyor. AB Komisyonu ile birlikte bir enerji diyaloğu başlattık. Şu an hem doğalgaz hem petrol, elektrik, hidrojen konularını kapsamakta görüşmeler ve bunlara başladık. Azerbaycan yeşil bir enerji bölgesine dönüşüm gerçekleştirecek ve uluslararası enerji alanında, yenilenebilir enerji anlamında önemli bir oyucu olmayı planlamakta.
Yeniden hoş geldiniz, burada olduğunuz için teşekkür ediyorum ve foruma başarılar diliyorum.
Kaynak: Haber Global
