Ateşlenen silahlar, işgal edilen devlet kurumları, kundaklama ve yağma… Kazakistan’da akaryakıt zammına tepki olarak başlayan protestolar, şiddet olaylarına dönüştü. Ülkenin en büyük kenti Almatı gösterilerin merkez üssü konumunda. Kazak güvenlik güçleri terörle mücadele operasyonu başlattı. Ancak sükunet sağlanamadı, sokaklarda çatışma yaşandı.
Almatı Belediye Başkanlığı binasına baskın yapıldı, bina ateşe verildi. Bazı protestocular bankalara iş makinesiyle saldırdı, dükkanlar yağmalandı.
Almatı kentindeki protestolarda kanun ve düzen ihlali nedeniyle 2 bin kişi gözaltına alındı.
Almatı Uluslararası Havalimanı da işgal edildi. 5 uçak ele geçirildi. Yolcular panik dolu anlar yaşadı. Uçuşlar durduruldu. Kazak güvenlik güçleri çok geçmeden havalimanında yeniden kontrol sağladı.
Kazakistan yönetimi durumu yatıştırmak için bir dizi adım attı. Ülke genelinde OHAL ilan edildi. Akaryakıt zammına getirilen yüzde 50’lik zam geri çekildi, hükümet istifa etti.
Ülkeyi 30 yıl yönettikten sonra siyasetteki etkisini sürdüren Nursultan Nazarbayev, ulusal güvenlik konseyi başkanlığından el çektirildi. Ama hiçbiri protestoları durdurmaya yetmedi.
Kazakistan’da LPG fiyatlarına yapılan zamları takiben ülkenin Mangistau eyaletinde ve Almatı kentinde başlayan protestolardan sonra yaşanan olayların devam etmesi üzerine Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, bugün bir dizi talimat verdi. Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamada, eylemlerin nedenini belirlemek ve sorumlularını bulmak için özel bir soruşturma grubu oluşturulduğu ifade edildi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı tarafından verilen acil talimatlar arasında, İçişleri Bakanlığı ve Başsavcılığın da bulunduğu bir soruşturma grubu kurulması yer aldı. Ayrıca protestolarda ölen polis memurları ve askerlerin ailelerine maddi destek sağlanacağı ve vatandaşlara kayıpları konusunda acil bilgi desteği verecek çağrı merkezi kurulacağı ifade edildi.
Tokayev’in verdiği talimatlar arasında protestolarda ortaya çıkan hasarı tespit edecek komisyonların kurulması ve olaylarda hasar gören bölge idari binalarının tamiratının yapılması yer aldı. Almatı ve diğer bölgelerde olaylardan etkilenen küçük ve orta ölçekli işletmelere devlet desteği sağlanırken diplomatik misyonlar, yabancı yatırımları ve yabancı şirketlerin ticari kuruluşlarını korumaya yönelik tedbirler alınacak.
Hızlı zafer kazanan eylemciler talep listelerini genişletti. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’le görüşmek istiyorlar. Tokayev, henüz diyalog sinyali vermedi, protestoların arkasında yabancı ülkelerce desteklenen terörist gruplar olduğunu söyledi. Tokayev, “Bu terörist grupların aslında uluslararası olduğunu düşünmeliyiz. ciddi tatbikatlar yaptılar. Kazakistan’a yönelik bu faaliyetler bir saldırganlık eylemi olarak görülmelidir” dedi. Protesto dalgasıyla baş etmekte zorlanan Kazakistan, müttefiki Rusya liderliğinde kurulan Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden yardım istedi.
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) ülkede tansiyonun yükselmesinin ardından Kazakistan’a asker gönderdi. KGAÖ’den yapılan açıklamada, dün KGAÖ’nün Kazakistan’a asker gönderme yönünde karar aldığı anımsatıldı.
Açıklamada, “KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin 6 Ocak’ta aldığı karar doğrultusunda, durumun istikrara kavuşturulması ve normalleştirilmesi amacıyla KGAÖ’nün barış gücü Kazakistan’a gönderildi” ifadesine yer verildi.
Bu güçlerin Rusya, Belarus, Ermenistan, Tacikistan ve Kırgızistan askeri birliklerinden oluştuğu belirtilen açıklamada, “KGAÖ’nün barış güçleri arasında Rusya Hava İndirme Kuvvetlerinin askeri birimleri bulunuyor” denildi. Açıklamada, söz konusu güçlerin Rus Hava Kuvvetlerine ait uçaklarla gönderildiği kaydedildi.
Barış gücünün görevinin ülke ve askeri altyapıyı korumak olacağı kaydedildi.
Rusya Savunma Bakanlığı, Kazakistan’ın talebi üzerine ülkeye hava indirme birlikleri gönderildiğini duyurdu.
Kazakistan’ın Almatı kentine gönderilen birliklerle ilgili yapılan resmi açıklamada, “6 Ocak 2022’de kabul edilen Kolektif Güvenlik Konseyi’nin kararına uygun olarak Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün Barış Gücü, durumu istikrara kavuşturmak ve normalleştirmek için sınırlı bir süreyle Kazakistan’a gönderildi. Rusya Hava Birlikleri’ne bağlı alt bölümler ve askeri birlikler, KGAÖ barış güçlerine dahil edildi. Rus birliklerinin uçakla Kazakistan topraklarına sevkine devam ediliyor” denildi. Rus birliklerinin Kazakistan’a gönderilen KGAÖ barış gücünün bir parçası olduğu ifade edildi.
Avrupa Birliği (AB), Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün (KGAÖ) asker gönderdiği Kazakistan’ın egemenliği ve bağımsızlığına saygı gösterilmesi gerektiğini bildirdi.
AB Komisyonu sözcülerinden Nabila Massrali, günlük basın toplantısında Kazakistan’daki protestolar ve Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in talebiyle ülkeye KGAÖ’nün asker göndermesi hakkındaki soruyu yanıtladı.
Kazakistan’daki herkese itidal çağrısı yaptıklarını hatırlatan ve sorunların barışçıl yollarla çözülmesini arzuladıklarını vurgulayan Massrali, gösterilerde şiddete başvurulmasını ve yağmalama gibi olayları kınadıklarını belirtti.
Massrali, KGAÖ’nün asker göndermesini “not ettiklerini” ifade ederek “Tabii şunu söylemeden geçmemek lazım. Bu tür bir girişim Kazakistan’ın egemenliği ve bağımsızlığına saygı göstermeli.” dedi.
Öte yandan Almatı kentindeki olaylarda, kamu binalarını ele geçirmeye çalışan onlarca protestocunun hayatını kaybettiği bildirildi. Almatı’daki Emniyet Müdürlüğü Sözcüsü Saltanat Azırbek, Haber-24 kanalına yaptığı açıklamada, Almatı’da gece güvenlik güçleri ve protestocular arasında çatışmaların çıktığını belirtti. Protestocularla çıkan çatışmalarda hayatını kaybeden polislerin sayısının 12’ye yükseldiği ifade edildi.
Protestocuların idari ve polis binalarını ele geçirmeye çalıştığını kaydeden Azırbek, “Onlarca saldırgan yok edildi. Bunların kimlikleri belirleniyor” dedi. Azırbek, Almatı’da güvenlik güçleri tarafından başlatılan operasyonun sürdüğünü ifade ederek şehir sakinlerine sokağa çıkmama çağrısında bulundu.
Bu hamlenin, Rusya’nın Kazakistan’daki nüfuzunu artırmasına zemin sağlamasından endişe ediliyor.
Rusya, diğer önemli müttefiki Belarus’ta da benzer protestolar olduğunda da ülkeye asker yollayıp siyasi nüfuzunu artırmıştı.
Kazakistan’da protestoların yaşandığı bölgeler
Kaynak: Haber Global
ABD’nin Arizona eyaletine bağlı Lupton yakınlarında benzin ve propan taşıyan bir yük treni raydan çıkarak…
Kenya'da meydana gelen sellerde can verenlerin sayısı 44 oldu. Kenya'da devam eden şiddetli yağışların yol…
İran medyası ülkenin güneydoğusundaki Sistan ve Belucistan eyaletine bağlı Zahidan kentinin Şuru bölgesinde, bir aracın…
Kenya'da etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle ilk belirlemelere göre 32 kişi can verdi.
İspanya, 4 ülke ile aynı anda Filistin devletini tanımaya hazırlanıyor. İspanya Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Başbakan…
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, Refah kentine geniş çaplı…