Fransa’da siyaset arenasında yükselen aşırı sağ, iktidarın alternatifi haline geldi. Fransa’da aşırı sağ denince akla gelen ilk siyasetçi olan Jean-Marie Le Pen’in son yıllarda aktif siyasetten çekilmesiyle bayrağı kızı Marine Le Pen devraldı.
Marine Le Pen 2011’de, babasının kurucuları arasında olduğu ve 40 yıl boyunca yönettiği aşırı sağcı Ulusal Cephe (FN) Partisinin başına geçti.
İlk kez 2012’de Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde aday olan Marine Le Pen, yüzde 18 gibi ciddi bir oranla 3’üncü oldu. Böylelikle, FN tarihinin o zamana kadarki en yüksek oy oranına ulaştı.
Marine Le Pen, 5 yıl sonra 2017’deki Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde oylarını yüzde 34’e çıkararak ilk kez ikinci tura kaldı.
Cumhurbaşkanlığı hedefini bir kez daha kaçıran Le Pen, oylarını artırabilmek için partisinin imajında değişikliğe gitti.
MARINE LE PEN, 2022 SEÇİMLERİNDE ÖNEMLİ BİR BAŞARI SAĞLADI
Fransa’da Nisan 2022’de yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ikinci tura kalan rakibi Marine Le Pen’e karşı kazandı.
2017’deki seçimlerde yüzde 66’lık oy oranı ile Le Pen’e karşı ezici bir başarı elde eden Macron, 2022 seçimlerinde aynı başarıyı gösteremedi.
Macron’un yüzde 58 ile ikinci kez göreve seçildiği oylamada, Marine Le Pen yüzde 42 civarında oy aldı.
Öte yandan Le Pen bir önceki seçimlerde Macron’dan yana oy kullanan Fransa’nın denizaşırı toprakları Guadeloupe, Martinique, Guyane ve La Reunion’da yüzde 60 civarında oy alarak ezici bir üstünlük sağladı.
AŞIRI SAĞ 36 YIL SONRA MECLİS’TE GRUP KURDU
Macron’un parlamentodaki çoğunluğu kaybettiği Haziran 2022 Genel Seçimleri, aşırı sağın yükselişini bir kez daha teyit etti. Marine Le Pen’in kurduğu ve Jordan Bardella’ın liderlik ettiği Ulusal Birlik (RN) bu seçimlerde herhangi bir ittifaka dahil olmadan tarihinin en yüksek oyunu alarak, Meclis’e 89 milletvekili ile girmeyi başardı.
Böylelikle 1986’dan 36 yıl sonra aşırı sağcılar ilk kez Meclis’te grup kurmak için yeterli sandalye sayısına erişti.
Macron ise seçime ittifakla girmesine rağmen ancak 246 milletvekili çıkararak Meclis’te çoğunluğu yitirdi.
Ülkede 2018’deki sarı yelekliler eylemleri ve 2023’te emeklilik reformuna karşı yapılan grevler, kendisini siyasi olarak merkezde konumlandıran Macron hükümetinin otoritesini sarstı. Bu sırada, aşırı sağcılar siyasette yükselişe geçti.
ANKETLER LE PEN’İN GÜÇLENDİĞİNİ GÖSTERİYOR
Tüm ülkede Macron ve hükümetine karşı protestolara yol açan emeklilik reformunun Mart 2023’te oylama yapılmadan hükümet tarafından Ulusal Meclis’ten geçirilmesinin ardından yapılan anketlerde Le Pen’in, Macron’dan daha yüksek oranlarda desteğe sahip olduğu görülüyor.
Elabe anket şirketinin BFMTV için yaptığı anket çalışmasına göre, 2022 Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2023’te yapılsaydı ilk turda Le Pen yüzde 31 ile ilk sırayı alacaktı ve Macron yüzde 23 ile ikinci olacaktı.
Viavoice şirketinin Liberation gazetesi için Eylül 2023’te yaptığı anket sonuçları, aşırı sağcı Le Pen’in 2021’den 2023 yılına kadar geçen sürede kamuoyunda daha iyi bir imaj çizdiğini gösteriyor.
Aynı anket şirketinin 2021’deki kamuoyu yoklamalarında, katılımcıların yüzde 27’si sağcı siyasetçi hakkında olumlu görüş bildirirken, 2023’te bu oran yüzde 37 oldu.
Ayrıca, katılımcıların yüzde 42’si Le Pen’in “cumhurbaşkanlığına uygun” olduğunu düşündüğünü belirtti. Bu oran 2 yıl önceki ankette yüzde 28’de kalmıştı.
Ifop-Fiducial şirketinin Le Figaro için Ekim 2023’te yaptığı ankette, 2027 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde Le Pen’in ilk turda yüzde 30’un üstünde oy alabileceği ve en yüksek oranı elde eden aday olacağı tahmin edildi.
RN Sözcüsü Julien Odoul, aralık ayı sonunda 2027 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde adaylarının Le Pen olacağını açıkladı.
2024 AVRUPA PARLAMENTOSU SEÇİM ANKETLERİNE GÖRE AŞIRI SAĞCILAR ÖNDE
Diğer yandan 27 Avrupa Birliği ülkesinden 720 Avrupa Parlamentosu (AP) üyesinin seçilmesi için Haziran 2024’te yapılacak seçimlerde, 400 milyondan fazla seçmen oy kullanacak.
Marine Le Pen’in partisi RN’nin AP seçimlerinde Fransa’da birinci parti olacağı tahmin ediliyor.
Odoxa anket şirketinin Fransa Senatosunun yayın kanalı Public Senat için yaptığı 19 Aralık 2023 tarihli anket, RN’nin rekor düzeyde oy artışı sağlayarak Avrupa seçimlerinde yüzde 31 ile ilk sırayı alacağını öngörüyor.
Bu durumda AP’de Fransa için ayrılan 81 sandalyenin 29’unu RN alabilir.
RN, 2014’teki AP seçimlerinde oyların yaklaşık yüzde 25’ini, 2019’daki seçimlerde ise yaklaşık yüzde 23’ünü almıştı.
Aşırı sağın Fransız siyasi arenasında son yıllardaki yükselişinin Meclis’te ve toplumda da yankıları oldu.
Kasım 2022’te Meclis’te, Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisinden siyahi Milletvekili Carlos Martens Bilongo, RN Milletvekili Gregoire de Fournas’ın ırkçı sözlerine maruz kaldı.
Bilongo, Meclis’te, Ocean Viking gemisinin kurtardığı düzensiz göçmenler hakkında konuşma yaptığı sırada, de Fournas’ın “Afrika’ya geri dönsün” sözü nedeniyle oturuma ara verildi. Bu sözü tepki çeken de Fournas Meclis’ten 15 gün men cezası aldı.
“SÜREKLİ BAHSEDİLMESİ, AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİNİ BELLİ EDEN GÖSTERGELERDEN”
İslamophobia Platformunun kurucusu ve avukat Rafik Chekkat, Fransa’da aşırı sağın son yerel ve cumhurbaşkanlığı seçiminde kaydettiği yükselişi ve bunun nedenlerini değerlendirdi.
Chekkat, sürekli “aşırı sağın yükselişi”nden bahsedilmesinin, Fransa’da aşırı sağın yükselişini belli eden göstergelerden biri olduğuna işaret etti.
Rafik Chekkat, “Fransa’ya gelen yabancı bir gözlemci, kamusal alandaki müzakerelerin göç, mülteciler, İslam, emniyetsizlik gibi bazı konular etrafında döndüğünü görür. Bu konular arasında kurulan bağ, zaten aşırı sağın yükselişinin bir göstergesi.” değerlendirmesinde bulundu.
Bugüne kadar RN’nin yerel ve cumhurbaşkanlığı seçiminde oy oranını yükselttiğini dile getiren Chekkat, bu partinin giderek daha önemli kentlerin belediyelerini kazandığını belirtti.
Chekkat, 2002 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde o dönem cumhurbaşkanı adayı olan Jean-Marie Le Pen’in ikinci tura kalmasının herkeste büyük şaşkınlık yarattığını anımsatarak, “Kızı Marine Le Pen’in 2017 ve 2022’deki Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde ikinci tura çıkmasıyla artık bu alışkanlık haline geldi.” dedi.
Avukat Chekkat, Le Pen’in 2017 ve 2022 seçimleri arasında oyunu artırdığını, ayrıca 2022 yerel seçimlerinde 89 milletvekili çıkaran RN’nin Meclis’te de bir atılım yaşadığını ifade etti.
Chekkat, bu kadar milletvekiline sahip olan partinin seçilmişlerine Meclis’te daha fazla söz hakkı tanındığını ve medyada daha görünür hale geldiğini vurguladı.
TARTIŞMALI GÖÇ YASASI RN MILLETVEKİLLERİNİN OYLARIYLA KABUL EDİLDİ
Aralık 2023’te kabul edilen hükümetin tartışmalı göç yasasına da değinen Chekkat, “(Parlamentoda) Kabul edilen göç yasası, tamamı bu yasanın lehine oy veren Ulusal Birlik Partili milletvekillerinin oyları ve Ulusal Birlik Partisinin fikirleriyle kabul edildi.” ifadelerini kullandı.
Chekkat, bu partinin fikirlerinin ve göç yasasının merkezinde yabancılardan ziyade Fransızlara daha fazla hak tanınmasının yer aldığını kaydetti.
FRANSA’DA SON HAFTALARDA CAMİLERE YÖNELİK SALDIRILARDA ARTIŞ
Avukat Chekkat, son haftalarda başta cami olmak üzere çeşitli kamu binaları ve işletmelerin duvarlarına yazılan ırkçı söylemlere ilişkin, bu yazıların “bir şekilde” İslam ve yabancı olarak değerlendirilen Müslümanlar ile ilişkili olduğunu belirtti.
Chekkat, Fransa’da ifade özgürlüğüne ve Müslüman azınlığa yönelik saldırılar ile ülkede artan aşırı sağcı söylemin bağlantılı olduğuna dikkati çekti.
Öte yandan aşırı sağ olarak tanımlanan siyasi sınırların değiştiğine işaret eden Chekkat, “Bence, Fransa’da şu an karşı karşıya olduğumuz temel zorluk aşırı sağın nerede başladığıdır.” dedi.
Chekkat, Fransa’da aşırı sağın yükselişinin aşikar olduğu ancak bu yükselişe “karşı konulabileceği” yorumunu yaptı.
