Savaş nasıl bitecek? Gözler Rusya ve Ukrayna’da…

CİHAT ASLAN – METİN AKTAŞOĞLU / Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde üçüncü aya girilirken ABD ve müttefikleri savaşın nasıl sona ereceği konusunda kafa patlatıyor. Sadece son birkaç günde dahi masaya farklı teklifler gelmiş durumda. Rusya’nın işgal öncesi sınırlarına çekilmesi gerektiğini düşünen yaklaşımdan Putin’e stratejik bir yenilgi tattıracak bir pazarlığa kadar pek çok fikir masaya atılmış durumda. Peki taraflar ne düşünüyor? Savaş nasıl bitecek?

1 – SAVAŞ NASIL BİTECEK?

Kafalardaki en temel ancak cevabı da en zor soru bu. Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Kafkasya, Avrasya ve Geniş Karadeniz Bölgesi Uzmanı Dr. Turgut Kerem Tuncel, “Bu soruya kesin bir yanıt vermek çok kolay değil” diyor ve “Bunun nedeni, Rusya’nın askeri anlamda hangi hedefe ulaşmak istediğini net bir şekilde açıklanmamış olması” diye devam ediyor.

Evet, en baştan beri Rusya net olarak hedefini açıklamadı. Kremlin bu yolda rahatlıkla pozisyonunu değiştirebiliyor. Genel anlamda hedefler ise bilindiği üzere Kiev’de hükümetin değişmesi, Ukrayna’nın NATO fikrini aklından çıkarması, ülkede yabancı askeri oluşumların bulunmaması, Kırım’ın ilhakının kabulü ve Donbas bölgesindeki ülkelerin bağımsızlığının tehdit edilmemesi.

Ukrayna ise daha sert bir noktaya yaklaşmakta. Dr. Tuncel, “Savaşın ilk dönemlerinde Ukrayna’nın; NATO üyeliği, tarafsız statü, doğudaki topraklar ve Kırım konusunda bazı tavizler vermeye hazır olduğuna işaret eden ifadeler söz konusuydu. Şu anda ise toprak konusunda taviz verilmeyeceğini söylüyor” diye hatırlatıyor.

Söylemler dönüşüyor, değişiyor ancak tahminler bu ortamda savaşın ekonomik koşullarının iki ülke için de dayanılmaz hale geleceği noktada ki bu noktanın yakın olduğu tahmin ediliyor, masaya oturulacağı yönünde.

2 – TARAFLAR NASIL BİR SENARYODA BULUŞUR?

Verilebilecek tavizler, atılması muhtemel karşılıklı adımlar ve mevcut kırmızı çizgiler ele alındığında Ukrayna ve Rusya’nın buluşacağı nokta da merak konusu. Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger, barış için statükoya dönülmesi gerektiği yorumunda bulundu. Buna göre savaş öncesi pozisyona dönülecek ve haliyle Kırım, Rusya’da kalmaya devam edecek.

Zelenski ise bu tavsiyeye çok sert bir dille karşı çıktı ve “Kissinger’ın takviminde 2022 yerine 1938 yazıyor gibi bir hava seziyorum” dedi. Zelenski, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Nazi Almanyası arasında yapılan ve Çekoslovakya’nın Südet bölgesinin Almanya’ya verilmesini öngören 29 Eylül 1938 tarihli Münih Antlaşması’na gönderme yapıyordu.

Dr. Tuncel ise “Çatışmalar ateşkesle sona erdiğinde veya bir barış anlaşmasıyla savaş bittiğinde, Donbas bölgesinin, Azak Denizi kıyılarının, Herson bölgesinin bir kısmının ve Kırım’ın, Rusya kontrolünde kalması olasılık dahilindedir” diyor. Batı bloğundan gelen mesajlarından da son günlerde bu yönde olduğunu ifade eden Dr. Tuncel yine de bunun Rusya için bir galibiyet anlamına gelmediğini, aksine NATO’nun süreçten güçlenerek çıktığını ve bunun da Rusya için stratejik bir yenilgi olacağını aktarıyor.

3 – KIRIM’IN İLHAKININ TANINMASI GÜNEY OSETYA VE TRANSDİNYESTER İÇİN NE ANLAM İFADE EDER?

Dr. Tuncel böylesi bir sonucun ayrılıkçı bölgelerdeki fiili yönetimler için olumlu bir gelişme olacağını öne sürüyor ve “Geniş bir perspektiften baktığımızda, Transdinyester, Abhazya, Güney Osetya ile ilgili genel süreçler için önemli bir dönüm noktası olmayacaktır” diyerek sürecin çok da değişmeyeceğini ifade ediyor.

4 – SAVAŞ YENİDEN ŞİDDETLENİR Mİ?

Aslında bir süredir bölgeden Rusya’nın saldırılarını şiddetlendirdiği yönünde bilgiler geliyor. Bölge halkı için korkunç boyutta insanlık dramları yaratan, dünya için ise ciddi ekonomik sıkıntılar doğuran savaşta Rusya’nın özellikle son günlerde Donetsk ve Luhansk’ı Kiev’den tamamen koparmak için saldırdığı aktarılıyor.

Savaşın şimdiden Rusya için ciddi stratejik kayıplara, Batı için de kazanımlara neden olduğunu aktaran Dr. Tuncel de bu görüşte:

“Bu tırmanışın Rusya’nın bu hedefine ulaşıncaya veya Ukrayna ordusunun Rusları geri püskürtünceye kadar devam edeceğini düşünebiliriz.”

Aynı zamanda hem enerji bağımlılığı hem de kapıdaki gıda krizi Batı’yı ve genel olarak dünyayı savaşın daha fazla uzamaması düşüncesine de itmekte.

* The New York Times (As Russia battles economic pain, the West debates how to end the war, After months of war, a burning question: How could it end?) Euronews (Five ways the war in Ukraine could end), The Wall Street Journal (Can Ukraine Win? Five Scenarios for the War’s Next Phase)

Kaynak: Web Özel